Z gło­wą w chmurach!

Korzy­sta­jąc z pięk­nej pogo­dy wybra­łam się na spa­cer. Spoj­rza­łam w nie­bo i zauwa­ży­łam mnó­stwo bia­łych obłocz­ków nad gło­wą. Zaczę­łam się zasta­na­wiać, z cze­go zro­bio­ne są chmu­ry? Skąd wzię­ły się tak wyso­ko? Czy da się stwo­rzyć chmu­rę w domu?

 

 

POWSTAWANIE CHMUR

Chmu­ry skła­da­ją się z wody, a ści­ślej mówiąc z milio­nów maleń­kich kro­pe­lek wody, utrzy­mu­ją­cych się kil­ka kilo­me­trów nad zie­mią. Woda może wystę­po­wać w trzech sta­nach sku­pie­nia:

• w sta­nie sta­łym pod posta­cią lodu,
• w sta­nie cie­kłym pod posta­cią wody,
• w sta­nie gazo­wym pod posta­cią pary wod­nej. Pary wod­nej nie da się zoba­czyć, gdyż jest to nie­wi­docz­ny gaz.

 

 

Woda nie­ustan­nie paru­je z powierzch­ni Zie­mi, to zna­czy, że zamie­nia się w parę wod­ną i sta­je się skład­ni­kiem powie­trza. Z tego powo­du np. kału­że wysy­cha­ją, a roz­wie­szo­ne mokre pra­nie sta­je się suche. Dzię­ki temu powie­trze przy powierzch­ni Zie­mi jest boga­te w parę wodną.

 

Gdy świe­ci Słoń­ce, powierzch­nia Zie­mi oraz war­stwa powie­trza przy Zie­mi nagrze­wa­ją się. Im wyżej znaj­du­je się powie­trze nad Zie­mią, tym jest zim­niej­sze. Gęstość powie­trza zale­ży od jego tem­pe­ra­tu­ry. Cie­płe powie­trze ma małą gęstość, a zim­ne dużą. Z powo­du róż­ni­cy gęsto­ści, cie­płe powie­trze zaczy­na się uno­sić, a zim­ne opa­dać. Pod­czas wzno­sze­nia, cie­płe wil­got­ne powie­trze coraz bar­dziej się ochła­dza. Na pew­nej wyso­ko­ści to powie­trze ma tak niską tem­pe­ra­tu­rę, że para wod­na zaczy­na się skra­plać, czy­li zamie­niać z powro­tem w cie­kłą wodę w posta­ci maleń­kich kropelek.

Aby chmu­ra mogła powstać, potrzeb­ne są tak zwa­ne jądra kon­den­sa­cji, czy­li cząst­ki, na któ­rych para wod­na będzie mogła się skro­plić. Funk­cję jąder kon­den­sa­cji peł­nią czą­stecz­ki kurzu, pył­ki i zanie­czysz­cze­nia znaj­du­ją­ce się w powietrzu.

 

CHMURA W SŁOIKU

Sko­ro już wie­my, z cze­go i jak powsta­ją chmu­ry, może­my się zabrać za „wyho­do­wa­nie” wła­snej chmurki.

Przy­go­tuj:

• sło­ik z zakrętką
• zapał­ki
• kost­ki lodu
• wrzą­cą wodę

 

UWAGA!
Wrzą­tek i ogień są nie­bez­piecz­ne! Poproś kogoś doro­słe­go o pomoc w doświadczeniu!

 

Krok 1
Nalej wrzą­cą wodę do sło­ika mniej wię­cej do poło­wy wysokości.

 

 

Krok 2
Połóż na odwró­co­nej zakręt­ce kil­ka kostek lodu.

 

 

Krok 3
Zapal zapałkę.

 

 

Krok 4
Zdmuch­nij zapał­kę i szyb­ko wrzuć do sło­ika z wodą. Od razu nałóż przy­go­to­wa­ną zakręt­kę na słoik.

 

Istot­ne jest, aby ten krok wyko­nać szyb­ko. Cho­dzi o to, aby zamknąć w sło­iku tro­chę dymu z gasną­cej zapał­ki. Czą­stecz­ki tego dymu będą sta­no­wić jądra kondensacji.

 

Krok 5
Podzi­wiaj swo­ją wła­sną chmurę.

 

 

 

 

CHMURY NA INNYCH PLANETACH

W Ukła­dzie Sło­necz­nym każ­da pla­ne­ta, któ­ra posia­da atmos­fe­rę, posia­da rów­nież chmu­ry. Jed­nak to, z cze­go skła­da­ją się te chmu­ry, zale­ży od skła­du kon­kret­nej atmosfery.

 

 

 

 

 

 

 

Źró­dło zdjęć pla­net: NASA

 

Alek­san­dra Kowalska